26 november 2024

Om te zorgen dat zorgprofessionals minder snel de sector verlaten, moeten werkgevers meer investeren in een werkomgeving waarin medewerkers zich gewaardeerd en betrokken voelen. Dit betekent niet alleen het erkennen van prestaties, maar ook het aanbieden van ontwikkelingsmogelijkheden, medewerkers betrekken bij beslissingen en vroegtijdig problemen of ontevredenheid aanpakken. Een gecombineerde aanpak is van belang om de tevredenheid van medewerkers te vergroten en het aantal vertrekkende medewerkers te verminderen. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel, op basis van de data uit een landelijk uitstroomonderzoek (2022-2024) van RegioPlus en Presearch.

Factoren zoals vergrijzing en complexere zorgbehoeften zorgen ervoor dat de tekorten in de zorg- en welzijnssector blijven toenemen, van 3% in 2023 naar naar verwachting 13% in 2033. Tegelijkertijd verlaat jaarlijks 20% van de medewerkers hun werkgever en verlaat ruim 8% de sector volledig. Dit zorgt voor organisatorische problemen en hoge kosten voor werkgevers. Het verminderen van deze uitstroom is daarom essentieel om de zorg toegankelijk te houden en kosten te besparen.

Transformatie van de sector

De blijvende personeelstekorten en de groeiende zorgvraag zorgen voor druk op de continuïteit en kwaliteit van de zorg. RegioPlus ziet de arbeidsmarktproblemen in zorg en welzijn als een gezamenlijke uitdaging die alleen opgelost kan worden als werkgevers, zorgprofessionals en burgers samenwerken. Werkgevers moeten anders gaan denken en handelen: ze moeten het werk vernieuwen en aantrekkelijker maken, en banen moeten worden afgestemd op de mensen, niet andersom.

Daarnaast is er een transformatie van de sector nodig, wat vraagt om innovatief werkgeverschap. RegioPlus pleit voor sterkere regionale samenwerking tussen werkgevers, bijvoorbeeld door regionaal werkgeverschap. Samen kunnen werkgevers, onderwijsinstellingen en gemeenten meer impact maken. Innovatief werkgeverschap biedt professionals niet alleen baanzekerheid, maar ook loopbaanzekerheid, wat de instroom in de sector vergroot en de uitstroom vermindert.

“De vertrekredenen en preventiemogelijkheden verschillen sterk per medewerkersgroep. Waar jongere professionals streven naar ontwikkeling en balans, zijn gezondheidskwesties vaker doorslaggevend voor oudere professionals. Maatwerk is daarom essentieel om uitstroom van professionals te voorkomen.” – Art van Schaaijk, Nivel

Ontwikkeling, reistijd en leidinggeving als belangrijke redenen voor vertrek

Uit het uitstroomonderzoek van RegioPlus en Presearch, waaraan 22.164 professionals deelnamen die vrijwillig vertrokken uit cliëntgebonden functies, heeft het Nivel 35 redenen voor vertrek en 28 manieren om vertrek te voorkomen geïdentificeerd. De preventiethema’s laten zien op welke gebieden de werkgever mogelijk iets had kunnen doen om het vertrek te voorkomen. Het meest genoemde vertrekthema is 'Nieuwe baan' (20%) en het meest genoemde preventiethema is 'Erkenning en waardering' (18%). 

Rapport Nivel

Samenvatting rapport

Factsheet verdieping sectorverlatende clientgebonden medewerkers

Over het onderzoek

Het Nivel-onderzoek is uitgevoerd met data uit het landelijk uitstroomonderzoek van RegioPlus, de landelijke vereniging van 12 werkgeversorganisaties in zorg en welzijn, en onderzoeksbureau Presearch. De data zijn verzameld tussen februari 2022 en februari 2024, een periode waarin 38.521 personen bleken te zijn uitgestroomd bij de aangesloten werkgevers. De focus van het Nivel-onderzoek, dat erop volgde, lag bij de 22.164 professionals die vrijwillig waren gestopt met hun cliëntgebonden functie. Aan hen werd gevraagd wat de reden is van hun vertrek en hoe de werkgever hun vertrek had kunnen voorkomen. Op basis van hun antwoorden heeft het Nivel 35 vertrekthema’s en 28 preventiemogelijkheden van medewerkers uit de sector zorg en welzijn geïdentificeerd.